İngiltere Başbakanı Keir Starmer, ülkesinin kontrolünde bulunan Chagos Takımadaları'nın Morityus'a devredilmesine ilişkin anlaşmanın imzalandığını duyurdu. Bu kararın ardında yatan nedenler ve ABD-İngiltere ortak askeri üssünün geleceği merak konusu oldu. Starmer, bu anlaşmanın, takımadaların en büyüğü olan Diego Garcia Adası'ndaki askeri üssü uzun vadede korumanın "tek yolu" olduğunu belirtti.

Chagos Adaları Neden Devrediliyor?

Başbakan Starmer ve Savunma Bakanı John Healey, Hertfordshire'da yaptıkları açıklamada, bu anlaşmayı yapma zorunluluğu hissettiklerini, aksi takdirde Morityus'un İngiltere'yi uluslararası mahkemelere taşıyacağını ve büyük ihtimalle kazanacağını ifade ettiler. Starmer, "Askeri üssü korumanın tek yolu anlaşma" diyerek, kararın stratejik önemini vurguladı.

Starmer, Chagos Takımadaları'nın en büyüğü Diego Garcia Adası'ndaki ABD-İngiltere ortak askeri üssünün, İngiltere ve ABD'nin "hayati kabiliyetlerine erişim sağladığını" belirtti. "Bu üssün stratejik konumu son derece önemli." ifadesini kullanan Starmer, Ada'daki üssün güvenliklerinin temelini oluşturduğunu kaydetti. Ayrıca, anlaşmanın, adadaki askeri üssü uzun vadede korumanın "tek yolu" olduğunu ve başka bir alternatifin olmadığını vurguladı. Starmer, bu kararın ulusal güvenliği korumak amacıyla alındığını da sözlerine ekledi.

Keir Starmer, "Bu anlaşmayı şimdi bizim şartlarımızla kabul ederek, üssün gelecek yüzyılda da faaliyet göstermesini ve gelecek nesiller için güvende olmamıza yardımcı olmasını sağlıyoruz." dedi. Ayrıca, ülkesinin anlaşmayı kabul etmemesi halinde diğer ülkelerin Ada'da üs kurmasını engelleyemeyeceklerinin altını çizdi. Starmer, ABD Başkanı Donald Trump dahil ülkesinin müttefiklerinin anlaşmayı memnuniyetle karşıladığını da aktardı.

Savunma Bakanı'ndan Açıklamalar

İngiltere Savunma Bakanı John Healey de ülkesinin birkaç hafta içinde üs üzerindeki egemenliğini zayıflatacak yeni hukuki kararlarla karşı karşıya kalabileceğini öne sürdü. "İşte bu yüzden harekete geçtik." diyen Healey, İngiltere'nin müttefiklerinin de bu anlaşmayı desteklediklerini aktardı. Bakan Healey, buna karşın, Çin, Rusya ve İran'ın anlaşmanın çöktüğünü görmek istediğini savunarak "Harekete geçmemek bir seçenek değildi." diye konuştu. Healey, İngiliz halkının ve İngiliz silahlı kuvvetlerinin bu anlaşma sayesinde bugün ve gelecekte daha güvende olacağı değerlendirmesinde bulundu.

Olayın Ardından Gelen Tepkiler

Chagos Adaları'ndan bir ordu gazisi, canlı yayında konuşarak başbakanın kararını kınadı. İngiltere için hayatını riske attığını ifade eden gazi, "Şimdi Starmer vatanımızı teslim ediyor. Ülkemin Mauritius'a gitmesini görmektense ölmeyi tercih ederim." dedi.

İngiltere'de Yüksek Mahkeme, Chagos Takımadaları'nın Morityus'a devrine ilişkin anlaşmanın imzalanmasına saatler kala ihtiyati tedbir kararı alarak, anlaşmanın tamamlanmasını engellemiş, ancak daha sonra kararını geri çekmişti.

İngiltere, Ekim 2024'te kontrolünde tuttuğu Chagos Takımadaları'nı Morityus'a devredeceğini açıklamıştı. Anlaşmaya stratejik öneme sahip ABD-İngiltere ortak askeri üssünün bulunduğu, Chagos Takımadaları'nın en büyüğü Diego Garcia Adası'nın da dahil edildiği ancak üssün bu adada kalmayı sürdüreceği belirtilmişti. Bölgesel ve küresel güvenlikte hayati rol oynayan bu üssün uzun vadeli, güvenli ve etkin şekilde işletilmesini sağlama konusunda iki ülkenin de kararlı olduğu vurgulanmıştı. Anlaşma uyarınca askeri üs, ilk olarak gelecek 99 yıl boyunca İngiltere ve ABD'nin yetki alanında kalacak.

Bu karar, İngiltere'nin uluslararası ilişkilerinde ve stratejik konumunda önemli değişikliklere yol açabilir. Chagos Adaları'nın devri, bölgedeki güç dengelerini nasıl etkileyecek ve ABD-İngiltere arasındaki askeri iş birliği nasıl şekillenecek, zamanla göreceğiz.