Türkiye ekonomisi, son dönemde yaşanan yüksek faiz oranları ve dalgalı kur nedeniyle zorlu bir süreçten geçiyor. Kovid-19 salgını, Rusya-Ukrayna Savaşı ve depremler gibi küresel ve yerel sorunlara rağmen ayakta kalmayı başaran ülke ekonomisi, yüksek faiz politikalarıyla adeta bir sınav veriyor. Peki, bu durum üretim, sanayi ve enflasyon üzerinde ne gibi etkiler yaratıyor? İşte detaylar...

Ekonomide Yüksek Faiz Sıkıntısı

Son 24 aydır uygulanan yüksek faiz politikası, enflasyonla mücadelede istenilen sonuçları vermediği gibi, ülke ekonomisine de ağır bir yük bindiriyor. Mayıs 2024'te %75,45'e kadar yükselen enflasyon, uygulanan sıkı para politikaları sayesinde %37,86'ya gerilese de, bu düşüş yeterli görülmüyor. Yüksek faiz oranları, birçok işletmenin kapanmasına ve işten çıkarmalara neden oldu.

• İflaslar Arttı: 2025'in ilk dört ayında konkordato talepleri ciddi oranda arttı.
• Faiz Yükü: Şirketler karlarının büyük bir kısmını faize öderken, kamu da borçları için yüksek faiz ödemek zorunda kalıyor.
• Bütçe Açığı: Nisan ayı bütçe giderlerinin önemli bir kısmı faiz ödemelerine ayrılıyor, bu durum 2008 küresel krizindeki seviyelere geri dönüldüğünü gösteriyor.

Üretimde Kan Kaybı Devam Ediyor

Yüksek faiz oranları, üretimde daralmaya yol açarak enflasyonu düşürmeyi zorlaştırıyor. Merkez Bankası'nın daha önce dikkat çektiği gibi, yüksek faiz enflasyonu düşürmek yerine ekonomiye zarar vermeye başladı. İmalat sanayinde kapasite kullanım oranı %76'nın altında seyrediyor ve bu durum, sektördeki güvensizliği artırıyor.

Sanayici zor durumda: Yüksek faiz maliyetleri, üretimi sınırlıyor ve yeni yatırımların önünü tıkıyor. İşletme kredilerinin yıllık maliyeti %60'ın üzerinde seyrediyor.

Bankalar Kârda, Üretici Zararda

Yatırımların yavaşladığı bu dönemde, sanayiciler ve girişimciler bankalardan kredi almakta zorlanıyor. Kredi alabilenler ise kazançlarının büyük bir kısmını faize ödemek zorunda kalıyor. Bankaların yüksek kârlar elde ettiği, ancak üretim ve ihracat yapan firmaların zarar ettiği bir tablo ortaya çıkıyor.

Borsa İstanbul'a kote şirketlerin yarısından fazlası zarar açıkladı. Bu durum, yüksek faiz oranlarının şirketler üzerindeki olumsuz etkisini açıkça gösteriyor.

Mayıs 2023 seçimleri öncesinde faizlerin düşük olduğu dönemde ekonomi büyürken, yüksek faiz politikasına geçilmesiyle birlikte büyüme hızı yavaşladı ve enflasyon yükseldi. Dolar kuru da önemli ölçüde arttı, bu durum alım gücünü azalttı ve yeni yatırımları zorlaştırdı.

Sonuç olarak, Türkiye ekonomisi yüksek faiz politikalarının etkisi altında zorlu bir süreçten geçiyor. Üretimde yaşanan daralma, enflasyonu düşürmeyi zorlaştırırken, şirketlerin karlılıklarını da olumsuz etkiliyor. Bu durumun sürdürülebilirliği tartışılırken, ekonomi uzmanları farklı çözüm önerileri sunmaya devam ediyor.