Erzincan'ın Kemah ilçesine bağlı Ayranpınar köyünde yaşayanlar, yüzyıllardır süregelen bir geleneği yaşatıyor. Köylüler, ürettikleri peynirleri, köylerinde bulunan doğal buz mağaralarında muhafaza ediyor. Bu yöntem, peynirlerin tazeliğini korumasının yanı sıra, eşsiz bir lezzet kazanmasını da sağlıyor.

Buz Mağaraları: Doğal Soğuk Hava Deposu

Erzincan'a yaklaşık 61 kilometre uzaklıkta bulunan bu buz mağaraları, Kemahlılar için adeta bir soğuk hava deposu işlevi görüyor. Çuvallara yerleştirilen peynirler, mayıs ayından ekim ayına kadar mağarada bekletiliyor ve kış aylarında tüketilmek üzere saklanıyor. Köy sakinleri, bu geleneğin yüzyıllardır devam ettiğini ve mağarada muhafaza edilen peynirlerin lezzetinin diğerlerinden farklı olduğunu belirtiyor.

Köylülerden biri şöyle diyor: "Buz mağarasını yüzyıllardır soğuk hava deposu olarak kullanıyoruz. Buraya peynirlerimizi koyuyoruz. Daha önceden diğer komşu köylerden buraya peynirler geliyordu. Mayıs ayından Ekim ayına kadar peynirlerimizi bu mağarada saklıyoruz. Mağaraya 20 tondan daha fazla peynir geliyor."

Geçmişten Günümüze Bir Gelenek

Eskiden ulaşım imkanlarının kısıtlı olduğu dönemlerde, köylüler peynirlerini katırlarla mağaraya taşırlarmış. Ekim ayının başlarında tüm köylüler bir araya gelerek peynirlerini mağaradan çıkarır ve kış için hazırlık yaparmış. Ayranpınar köyü sakinleri, o dönemlerde kendi yetiştirdikleri meyveleri de çevre köylerden gelenlere satarak geçimlerini sağlarmış. Mağarada saklanan peynirlerin lezzetinin daha farklı olduğuna inanan köylüler, bu geleneği yaşatmaktan mutluluk duyuyor.

Buz mağaralarının faydaları saymakla bitmiyor:

• Peynirlerin tazeliğini uzun süre koruyor.
• Peynirlere eşsiz bir lezzet katıyor.
• Doğal ve sürdürülebilir bir saklama yöntemi sunuyor.
• Yöre halkının geçim kaynağına katkıda bulunuyor.

Buz Mağaralarının Önemi ve Bölgeye Etkisi

Erzincan'ın Kemah ilçesindeki buz mağaraları, sadece peynir saklama yöntemi olarak değil, aynı zamanda bölgenin kültürel mirasının önemli bir parçası olarak da öne çıkıyor. Bu gelenek, yöre halkının dayanışma ve paylaşma duygularını güçlendirirken, bölge turizmine de katkı sağlıyor. Artvin'de de benzer yeraltı "buzhanelerinin" bulunması, bu tür doğal saklama yöntemlerinin Anadolu'nun farklı bölgelerinde yaygın olduğunu gösteriyor. Yaz kış sıfır derece olan bu mağaralar, özellikle sıcak yaz aylarında ziyaretçi akınına uğruyor.

Buz mağaralarında peynir saklama geleneği, Erzincan'ın Kemah ilçesinin özgün kimliğini yansıtan önemli bir kültürel değerdir. Bu gelenek sayesinde, yöre halkı hem lezzetli peynirlere sahip olmakta, hem de geçmişten günümüze uzanan bir mirası yaşatmaktadır. Bu eşsiz lezzeti tatmak ve bu ilginç kültürü yakından görmek için Erzincan'ı ziyaret etmeyi düşünebilirsiniz.