
CHP ve MAH'tan Uşak Tertibi! Darbeye Giden Yol
27 Mayıs darbesine giden süreçte, yalnızca üniversitelerde değil, yurdun dört bir yanında gerilim tırmandırıldı. CHP'nin karıştığı olaylar, basit adli vakaları dahi Ankara'ya taşıyarak kaosa dönüştürdü. Tokat (Zile),Adana, Gaziantep, İzmir gibi illerde gerginlikler yaşanırken, Uşak, Tokat (Zile) ve Kayseri'nin Yeşilhisar ilçesindeki olaylar, uzun süre ülke gündemini meşgul etti.
Uşak'ta Provokasyon: Ankara'dan Getirilen Gençler
29 Nisan 1959'da İsmet İnönü'nün "Büyük Taarruz" olarak nitelendirdiği gezi başladı. Beraberinde 48 milletvekili, CHP yanlısı gazeteciler ve partililer vardı. İlk durak Uşak'tı. Ancak ziyaretten bir gün önce Uşak'ın Eşme ilçesinde provokatif bir saldırı yaşandı. Eşme DP İlçe Başkanı Nevzat Alpay, bir Halk Partili tarafından demirle dövüldü. Yerel gazetelerde saldırganın CHP'liler tarafından Ankara'dan getirilen gençler olduğu yazıldı. Bu olay, Uşak'ta gerilimi tırmandırdı.
İnönü'yü taşıyan tren, işte bu gergin atmosferde 30 Nisan'da Uşak tren garına ulaştı. Kendisini karşılayanlarla birlikte şehir merkezine ilerlerken, araca Demokrat Partili olduğu iddia edilen bir kişi tarafından bardak fırlatıldı. 1 Mayıs'ta ise gerilim şiddete dönüştü. Uşak'tan ayrılmaya hazırlanan İnönü'nün yolu, kalabalık bir grup tarafından kesildi. İnönü, kalabalığı yararak trene yönelirken, bazı kişiler partililere ve gazetecilere fiziki müdahalede bulundu. Gazeteciler, saldırganların sarhoş olduğunu belirtti.
İnönü trene bindikten sonra olaylar daha da büyüdü. Kalabalık treni taş yağmuruna tuttu. Taşlardan biri İnönü'nün başına isabet etti. Gazeteci Güngör Yerdeş, bu durumu şöyle aktardı: "Aman Ya Rabbi, ne için bu çılgınlık. Bu işareti, terk etmekte olduğumuz perondaki Demokratlara yapıyor. CHP’liler ise, uzaklaşan treni alkışlayarak Paşalarına bağlılıklarını göstermekteler. Ama bizim arkadaşımızın maksadı ne? Bizimki ne için yapıyor bunu? Ve işte bundan sonra başlıyor taşlama. Bir yağmur gibi, dolu yağar gibi. Vagondaki açık pencerelerden içeriye taş doluyor."
CHP ve MAH İşbirliği İddiası
Milli Birlik Komitesi Üyesi Mehmet Şükran Özkaya, Uşak olayının CHP ve dönemin istihbarat teşkilatı MAH tarafından tertiplendiğini iddia etti. Özkaya, "Uşak olayları… İsmet İnönü ve milletvekillerinin temaslarda bulunmak amacıyla çıktıkları gezinin Uşak’ta meydana gelen olaylarıdır. Uşak’tan hareket etmeye hazırlanan Halk Partisi kafilesi istasyona geldikleri zaman çevreleri Demokrat Partililer tarafından sarılır. Arbede çıkar ve iki taraf birbirine girer. İsmet Paşa’nın başına taş isabet eder, İnönü saldıranlara bağırarak cevap verir. Milletvekillerine siz çekilin ben yolu açarım der. Bu senaryo daha önceden birkaç DP’li ayarlanarak, hükümeti kötü duruma düşürmek için İnönü’nün emrindeki MAH’ın organizasyonudur." şeklinde konuştu.
Bu olaylar, 27 Mayıs darbesine giden süreçte önemli bir rol oynadı. Darbeye zemin hazırlayan provokasyonlar, ülkedeki siyasi gerilimi artırarak darbe ortamını olgunlaştırdı.
Darbeye Giden Taşlı Yol
Uşak'ta yaşanan bu olaylar, Türkiye'nin siyasi tarihinde bir dönüm noktası oldu. CHP ve MAH işbirliği iddiaları, olayın karanlıkta kalan yönlerini gün yüzüne çıkarırken, darbe sürecindeki manipülasyonları gözler önüne seriyor. Bu tertip, demokrasinin askıya alındığı ve ülkenin kaosa sürüklendiği bir dönemin habercisiydi.