Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB),Şubat 2025 dönemine ilişkin ödemeler dengesi istatistiklerini yayımladı. Verilere göre, Şubat ayında cari işlemler hesabı 4 milyar 405 milyon dolar açık verdi. Bu durum, yıllıklandırılmış cari açığın 12,8 milyar dolara yükselmesine neden oldu. Peki, bu açık neden kaynaklanıyor ve Türkiye ekonomisi için ne anlama geliyor?

Cari Açığın Detayları

Şubat ayındaki cari açığın temel nedenleri arasında dış ticaret açığı önemli bir yer tutuyor. Ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığı 5 milyar 730 milyon dolar olarak gerçekleşti. Ancak, altın ve enerji hariç tutulduğunda cari işlemler hesabında 2 milyar 158 milyon dolar fazla oluştuğu görülüyor. Bu durum, enerji fiyatlarındaki dalgalanmaların ve altın ithalatının cari açık üzerindeki etkisini açıkça ortaya koyuyor.

Hizmetler dengesi ve ikincil gelir dengesi cari açığı kısmen dengeledi. Hizmetler dengesi 62 milyar dolar, ikincil gelir dengesi ise 246 milyon dolar fazla verdi. Özellikle turizm gelirlerinin önemli bir katkı sağladığı hizmetler dengesi, cari açığın daha da büyümesini engelledi. Ancak, birincil gelir dengesi 16,4 milyar dolar açık vererek cari açığı olumsuz etkiledi.

Hizmetler dengesi kaynaklı net girişler bu ay 2 milyar 453 milyon dolar seviyesinde gerçekleşirken, bu kalem altında taşımacılık hizmetleri ve seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirler sırasıyla 1 milyar 167 milyon dolar ve 2 milyar 6 milyon dolar oldu.

Finans Hesabındaki Gelişmeler

2025 yılı Şubat ayı itibarıyla yıllıklandırılmış cari açığın finansmanında çeşitli kaynaklar etkili oldu. Net doğrudan yatırımlar 4,8 milyar dolar, net portföy yatırımları 15,2 milyar dolar, krediler 37,7 milyar dolar ve ticari krediler 0,4 milyar dolar katkı sağladı. Buna karşılık, net efektif ve mevduatlar 13,4 milyar dolar negatif yönlü etki yarattı. Merkez Bankası döviz cinsinden net rezerv artışı ise 16,5 milyar dolar olarak gerçekleşti.

• Doğrudan Yatırımlar: Şubat ayında doğrudan yatırımlar kaynaklı net girişler 11 milyon dolar olarak kaydedildi.
• Portföy Yatırımları: Portföy yatırımları, şubat ayında 2 milyar 566 milyon dolar tutarında net giriş kaydetti.
• Krediler: Yurt dışından kredi kullanımlarında bankalar ve genel hükümet sırasıyla 900 milyon dolar ve 120 milyon dolar net geri ödeme, diğer sektörler 969 milyon dolar net kullanım gerçekleştirdi.

Rezervlerdeki Değişim

Şubat ayında resmi rezervlerde 2 milyar 899 milyon dolar net azalış yaşandı. Bu durum, Merkez Bankası'nın döviz piyasasına müdahale ettiğinin bir işareti olabilir. Rezervlerdeki azalış, ilerleyen dönemlerde döviz kuru üzerinde baskı oluşturabileceği gibi, finansal istikrarı da etkileyebilir.

Diğer yatırımlar altında, yurt dışı bankaların yurt içindeki mevduatları, Türk lirası cinsinden 1 milyar 583 milyon dolar net azalış ve yabancı para cinsinden 775 milyon dolar net artış olmak üzere toplam 808 milyon dolar net azalış kaydetti.

Şubat ayında açıklanan cari açık rakamları, Türkiye ekonomisinin kırılganlığını bir kez daha gözler önüne serdi. Dış ticaret açığının yüksek seyretmesi, enerji fiyatlarındaki artışlar ve küresel ekonomik belirsizlikler, cari açığın artmasında etkili oldu. Önümüzdeki dönemde, hükümetin ve Merkez Bankası'nın alacağı tedbirler, cari açığın kontrol altına alınması ve finansal istikrarın sağlanması açısından kritik önem taşıyacak. Özellikle turizm gelirlerinin artırılması, ihracatın desteklenmesi ve enerji verimliliğinin sağlanması gibi yapısal reformlar, cari açığın sürdürülebilir bir şekilde azaltılmasına katkı sağlayabilir.